سندبلاست یکی از روش های کاربردی برای تمیزکاری و آماده سازی سطوح فلزی و غیر فلزی است که به کمک مواد ساینده و فشار 3 هوا انجام می شود. در این مطلب، به بررسی مفهوم سندبلاست، انواع آن، تجهیزات مورد نیاز، کاربردها و اهمیت استفاده از این روش در صنایع مختلف می پردازیم.
سندبلاست چیست؟
سندبلاست (Sandblasting) نوعی ساب پاشی است که در آن مواد ساینده با فشار زیاد به سطح هدف پرتاب شده و باعث تمیزکاری، زبری یا آماده سازی آن می شوند. این روش ابتدا توسط بنجامین چو تیلگمان در سال ۱۸۷۰ میلادی اختراع شد که از اثر ماسه های بادی در بیابان الهام گرفت. سندبلاست به دلیل تأثیر بالای آن در رفع زنگ زدگی آهن، پاک سازی رنگ های قدیمی و آماده سازی سطوح برای رنگ آمیزی کاربرد گسترده ای دارد.
سندبلاست فلزات چیست؟
سندبلاست فلز یکی از روش های اصلی از بین بردن زنگ زدگی فلز و آماده سازی آن ها برای عملیات های بعدی مانند رنگ آمیزی، جوشکاری یا پوشش دهی ضد زنگ است. ساب پاشی باعث ایجاد سطحی تمیز و زبر می شود که چسبندگی پوشش های محافظتی را افزایش می دهد. همچنین با کمک مایع پاک کننده زنگ آهن و سایر تکنیک های ساب پاشی، می توان آلودگی ها و رسوبات روی فلز را کاملاً از بین برد.
انواع سندبلاست
سندبلاست یک روش چندمنظوره است که می تواند بسته به نیاز پروژه، نوع سطح، و ویژگی های مطلوب، در انواع مختلف اجرا شود. در اینجا، انواع سندبلاست را بر اساس روش اجرا و نوع تجهیزات تقسیم بندی می کنیم.
۱. انواع سندبلاست بر اساس روش اجرا
سندبلاست خشک (Dry Blasting)
سندبلاست خشک یکی از رایج ترین و مؤثرترین روش های تمیزکاری است که در آن از ماسه سیلیسی یا دیگر مواد ساینده خشک برای تمیز کردن سطوح استفاده می شود. این روش برای سطوح سختی مانند بتن، فلز و سنگ کاربرد دارد.
مزیت اصلی این روش سرعت بالا در تمیزکاری است، اما به دلیل استفاده از ماسه سیلیسی، امکان انتشار گرد و غبار زیاد وجود دارد که نیاز به سیستم های تهویه و فیلتر مناسب دارد.
وت بلاست (Wet Blasting)
در این روش، آب به همراه مواد ساینده به سطح پاشیده می شود که باعث کاهش گرد و غبار و آسیب به سطح می شود. این روش به ویژه برای سطوح حساس مانند بتن یا سطوحی که نیاز به دقت بیشتر دارند، بسیار مناسب است. استفاده از آب در این فرآیند نه تنها گرد و غبار را کاهش می دهد، بلکه به نوعی باعث کاهش اصطکاک و گرمای تولید شده از برخورد ساینده ها با سطح می شود.
وت بلاست برای کاربردهایی مانند تمیزکاری نماهای ساختمانی یا حکاکی روی سطوح حساس توصیه می شود. از آنجا که آب در این فرایند به عنوان ماده اصلی مورد استفاده قرار می گیرد، به سیستم های فیلتراسیون و تصفیه آب نیاز است تا از انتشار مواد آلاینده جلوگیری شود.
شات بلاست (Shot Blasting)
در این روش، به جای ماسه یا ساینده های نرم، از ساچمه های فلزی (شات) برای تمیزکاری سطح استفاده می شود. شات بلاست عمدتاً برای سطوح فلزی کاربرد دارد و به دلیل استفاده از ساچمه های فلزی، می تواند استحکام سطح را افزایش دهد.
شات بلاست برای تمیزکاری سطوح بزرگ و صنعتی مانند سازه های فولادی، ماشین آلات سنگین، و قطعات خودرو استفاده می شود. شما می توانید از مشاوره رایگان با کارشناسان مرکزآهن پیرامون انتخاب بهترین روش سندبلاست برای پروژه خود، استعلام قیمت تیرآهن و نحوه خرید استفاده کنید.
سودابلاست (Soda Blasting)
در این روش، از جوش شیرین (سودا) به عنوان ساینده برای تمیزکاری استفاده می شود. سودابلاست به ویژه برای سطوح حساس و ظریف مانند شیشه، چوب یا سطوح رنگ شده استفاده می شود. یکی از مزایای اصلی این روش، غیر مخرب بودن آن است؛ یعنی بدون اینکه به سطح آسیب بزند یا سطح را خراش دهد، زنگ زدگی و رنگ های قدیمی را حذف می کند.
این روش برای تمیزکاری ساختمان های تاریخی، قطعات الکترونیکی، و سطوحی که نیاز به دقت بالا دارند، ایده آل است. علاوه بر این، به دلیل سازگاری با محیط زیست، بسیاری از پروژه ها ترجیح می دهند که از سودابلاست استفاده کنند.
آیس بلاست (Ice Blasting)
آیس بلاست یکی از جدیدترین و پیشرفته ترین روش های سندبلاست است که در آن از یخ خشک (CO₂) به عنوان ساینده استفاده می شود. در این فرآیند، یخ خشک به سرعت روی سطح پاشیده می شود و چون هیچ پسماند ساینده ای باقی نمی ماند، تمیزکاری به طور کامل انجام می شود. آیس بلاست برای تمیزکاری قطعات حساس مانند تجهیزات الکترونیکی، صنایع غذایی، و ماشین آلات استفاده می شود.
مزیت آیس بلاست این است که هیچ ماده اضافی بر روی سطح باقی نمی ماند و به همین دلیل به ویژه در صنایعی که تمیزکاری بدون باقی ماندن پسماند برایشان مهم است، محبوب است.
میکروبلاست (Microblasting)
میکروبلاست، که به ویژه برای حکاکی دقیق و تمیزکاری سطوح کوچک استفاده می شود، از ذرات ریز پلاستیکی به عنوان ساینده استفاده می کند. این روش به دلیل دقت بسیار بالا، برای سطوح حساس و قطعات الکترونیکی یا جواهرات مناسب است. میکروبلاست می تواند برای ایجاد حکاکی های پیچیده، تمیزکاری دقیق و حتی تزئینات هنری به کار رود. این روش به ویژه برای سطوحی که نیاز به کنترل دقیق عمق سایش دارند، ایده آل است.
۲. انواع سند بلاست بر اساس نوع تجهیزات
سندبلاست قابل حمل (پرتابل)
دستگاه های سندبلاست قابل حمل، که برای پروژه های بزرگ و در فضای باز مانند تمیزکاری سازه های فلزی و پل ها استفاده می شوند، قابلیت جابجایی آسان و هزینه نسبتاً پایین تری دارند. این دستگاه ها شامل یک کمپرسور دیزلی، دیگ تحت فشار، شیلنگ و نازل برای پاشش ساینده به سطح مورد نظر هستند. این نوع دستگاه ها برای پروژه های صنعتی که به جا به جایی دستگاه نیاز دارند بسیار مناسب است.
کابین سندبلاست
کابین های سندبلاست برای تمیزکاری و حکاکی قطعات کوچک و دقیق طراحی شده اند. این دستگاه ها شامل سیستم فیلتراسیون برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار، دستکش های محافظ و محفظه شفاف برای دید بهتر هستند. کابین های سندبلاست به ویژه برای کاربردهای دقیق مانند تمیزکاری ابزارآلات، قطعات الکترونیکی و حکاکی روی فلزات و شیشه ها مناسب اند.
این دستگاه ها می توانند در مدل های سیفونی (با مکش ساینده)، فشاری (با انتقال ساینده با فشار مثبت) و مرطوب (برای کاهش گرد و غبار) موجود باشند.
اتاق سندبلاست
اتاق های سندبلاست برای کار روی قطعات بزرگ مانند بدنه خودرو، ماشین آلات صنعتی و قطعات سنگین طراحی شده اند. این اتاق ها دارای سیستم بازیابی ساینده هستند که باعث کاهش هزینه ها می شود، زیرا ساینده ها می توانند پس از استفاده بازیابی و مجدداً به کار گرفته شوند. همچنین، این دستگاه ها دارای تهویه مناسب و حتی جرثقیل سقفی برای جا به جایی قطعات سنگین هستند.
- مناسب برای بدنه خودرو، ماشین آلات صنعتی و قطعات بزرگ.
- دارای سیستم بازیابی ساینده، تهویه مناسب و جرثقیل سقفی.
تجهیزات و دستگاه های لازم برای سندبلاست
برای اجرای سندبلاست به تجهیزات زیر نیاز است:
کمپرسور هوا: تأمین فشار لازم برای پرتاب ساینده.
دیگ (مخزن سندبلاست): ذخیره مواد ساینده و کنترل جریان آن.
شیلنگ و نازل سندبلاست: هدایت مواد ساینده به سطح مورد نظر.
سیستم بازیابی ساینده: جمع آوری و فیلتر کردن ذرات استفاده شده.
کاربرد سندبلاست
سند بلاست کاربردهای متفاوتی در حوزه صنعتی، هنری، نگهداری و بازسازی دارد. در ادامه هر یک از این کاربردهای ارائه می شود.
-
صنعتی
- حذف زنگ زدگی و رنگ های قدیمی
- آماده سازی سطح قبل از رنگ آمیزی، جوشکاری یا پوشش دهی
- تمیزکاری قطعات صنعتی و قالب های فلزی
-
هنری و تزئینی
- حکاکی روی شیشه، چوب و فلزات
- ایجاد طرح های مات و براق روی سطوح مختلف
-
بازسازی و نگهداری
- پاکسازی لکه های روغن، کپک و رسوبات بتن
- بازسازی نمای ساختمان و سازه های قدیمی
در کنار اطلاع از کاربردهای ساب پاشی، برای اطلاع از قیمت آهن و قیمت تیرآهن همین الان می توانید با ما تماس بگیرید.
اجزای دستگاه سندبلاست
دستگاه های سندبلاست از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که هرکدام نقش ویژه ای در انجام فرایند سندبلاست دارند. مهم ترین اجزای دستگاه سندبلاست را می توانید در لیست زیر مطالعه کنید:
- کمپرسور هوا: کمپرسور هوا وظیفه تولید هوای فشرده مورد نیاز برای انتقال ساینده به سطح را بر عهده دارد. این کمپرسورها به صورت دیزلی یا برقی طراحی می شوند و توانایی تولید فشار بالا را دارند.
- مخزن ساینده: مخزن ساینده برای ذخیره مواد ساینده تحت فشار طراحی شده است. ساینده ها به طور مستمر از این مخزن به شیلنگ و نازل انتقال داده می شوند.
- شیلنگ و نازل: شیلنگ ها وظیفه انتقال ساینده از مخزن به نازل را دارند و نازل ها به عنوان مسیر پاشش مواد ساینده به سطح عمل می کنند. نازل ها در انواع مختلف طراحی شده اند و بسته به نیاز پروژه می توانند قطرهای مختلفی داشته باشند.
- سیستم فیلتراسیون: یکی از مهم ترین اجزای دستگاه های سندبلاست، سیستم فیلتراسیون است. این سیستم وظیفه جلوگیری از انتشار گرد و غبار به محیط را بر عهده دارد. بدون سیستم فیلتراسیون مناسب، ذرات ریز ساینده ممکن است در هوا پخش شوند و خطراتی برای سلامتی ایجاد کنند.
اهمیت استفاده از سندبلاست آهن
سندبلاست آهن باعث افزایش طول عمر و مقاومت سازه های فلزی در برابر خوردگی و زنگ زدگی می شود. این روش، سطح فلز را برای رنگ آمیزی و پوشش های ضد زنگ آماده کرده و از آسیب های محیطی جلوگیری می کند.
مزایا و معایب استفاده از سندبلاست
مزایا
✔ سرعت و دقت بالا در تمیزکاری سطوح مختلف به خصوص برای سندبلاست تیرآهن.
✔ افزایش چسبندگی رنگ و پوشش ها روی فلزات.
✔ قابلیت اجرا روی مواد مختلف از جمله فلز، بتن و چوب.
✔ بازیابی برخی از ساینده ها برای کاهش هزینه ها.
معایب
❌ ایجاد گرد و غبار زیاد و نیاز به تهویه مناسب.
❌ خطرات تنفسی ناشی از استنشاق ذرات ساینده (به ویژه سیلیکا).
❌ هزینه تجهیزات صنعتی بالا برای برخی روش های سندبلاست.
جمع بندی
سندبلاست یک روش کارآمد برای رفع زنگ زدگی آهن، تمیزکاری سطوح و آماده سازی فلزات برای رنگ آمیزی است. این روش در صنایع مختلف، از ساختمان سازی و خودروسازی تا حکاکی هنری و بازسازی نماهای قدیمی کاربرد دارد. پیشنهاد میکنیم مقاله تحلیل نمودار قیمت پروفیل از گذشته تا کنون را بخوانید.
سوالات متداول
سندبلاست چیست؟
سندبلاست یک فرآیند تمیزکاری است که در آن مواد ساینده تحت فشار به سطح پاشیده می شوند تا زنگ زدگی، رنگ های قدیمی و دیگر ناخالصی ها را از بین ببرند و سطح را آماده سازی کنند.
سندبلاست چه کاربردهایی دارد؟
سندبلاست برای لایه برداری از سطوح مختلف، تمیزکاری ماشین آلات، آماده سازی سطح قبل از رنگ آمیزی و جوشکاری، و حتی برای حکاکی یا تزئینات هنری کاربرد دارد.
آیا سندبلاست فقط برای فلزات استفاده می شود؟
خیر، سندبلاست نه تنها برای فلزات، بلکه برای سطوح مختلفی مانند بتن، شیشه، چوب و سنگ نیز استفاده می شود.
مواد ساینده ای که در سندبلاست استفاده می شوند، چه هستند؟
مواد ساینده ای که در سندبلاست استفاده می شوند شامل ماسه سیلیسی، گارنت، آلومینا، سرباره زغال سنگ، و مواد غیر سمی مانند یخ خشک و دانه های شیشه ای هستند.
سندبلاست چه مزایایی دارد؟
سندبلاست به دلیل سرعت بالا، دقت زیاد و قابلیت تمیزکاری سطوح مختلف، روشی مؤثر و کارآمد برای آماده سازی و رفع زنگ زدگی است.
آیا سندبلاست برای محیط زیست ضرر دارد؟
سندبلاست می تواند باعث تولید گرد و غبار و آلودگی شود، اما استفاده از مواد ساینده کم خطر و سیستم های فیلتراسیون مناسب می تواند آسیب های زیست محیطی را کاهش دهد.
